Το Νέο Στρατηγικό Δόγμα του ΝΑΤΟ και οι προκλήσεις για την επικοινωνία και τη δημόσια διπλωματία
Τη Δευτέρα 14 Δεκεμβρίου 2009, μια ομάδα γυναικών από την Ελλάδα με τον εντυπωσιακό τίτλο – ομπρέλα “Greek Women Opinion Leaders” βρεθήκαμε στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, προσκεκλημένες του Τμήματος Δημόσιας Διπλωματίας της Συμμαχίας, για να παρακολουθήσουμε μια σειρά εισηγήσεων με στόχο την καλύτερη κατανόηση των σύγχρονων προκλήσεων που αντιμετωπίσει το ΝΑΤΟ.
Γιατί γυναίκες από την Ελλάδα, γιατί opinion leaders, ίσως αναρωτιέται ο αναγνώστης. Διότι το ΝΑΤΟ διεξήγαγε μια έρευνα σε 10 (το 2008) και 15 (το 2009) χώρες – μέλη της Συμμαχίας, η οποία οδήγησε – μεταξύ άλλων – στο συμπέρασμα ότι οι γυναίκες είναι γενικά λιγότερο ενημερωμένες για τη Συμμαχία, το ρόλο και τις λειτουργίες της.
Η ίδια η διεξαγωγή της έρευνας αποτελεί ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον στοιχείο για εμάς, τους επαγγελματίες της Επικοινωνίας και των Δημοσίων Σχέσεων, που ασχολούμαστε με εικόνες και αντιλήψεις περί οργανισμών και αναγνωρίζουμε εδώ και πολλά χρόνια την αξία των ερευνητικών εργαλείων στη δουλειά μας. Φαίνεται λοιπόν πως το ΝΑΤΟ, που το 2009 συμπλήρωσε τα 60 του, αντιμετωπίζει διάφορα ζητήματα στο θέμα της εικόνας και των αντιλήψεων που περιβάλλουν το brand στις χώρες – μέλη. Μάλιστα, όπως προέκυψε σαφώς από τις εισηγήσεις τις οποίες ακούσαμε, η Συμμαχία έχει κάνει λίγα πράγματα για να διαχειριστεί αποτελεσματικά την εικόνα της.
Σήμερα λοιπόν, και βάσει των εξελίξεων της τελευταίας 10ετίας, στο ΝΑΤΟ βρίσκεται σε εξέλιξη μια διαδικασία αλλαγής του Στρατηγικού Δόγματος της Συμμαχίας, η οποία αναμένεται να καταλήξει σε ένα Νέο Στρατηγικό Δόγμα τον ερχόμενο Νοέμβριο.
Γιατί η Συμμαχία θεώρησε πως απαιτείται η αλλαγή του ισχύοντος Στρατηγικού Δόγματος που είναι σε ισχύ από το 1999; Μα επειδή η τελευταία 10ετία ήταν μια ιδιαίτερα κρίσιμη 10ετία αλλαγών που φαίνεται πως επηρεάζουν την ίδια την ουσία του ρόλου και της λειτουργίας του ΝΑΤΟ – και προφανώς και την εικόνα του.
Ειδικότερα:
– Το ισχύον Στρατηγικό Δόγμα διαμορφώθηκε σε μια περίοδο που στο ΝΑΤΟ μετείχαν 19 χώρες μέλη - σήμερα μετέχουν 28
– Την εποχή εκείνη ο ρόλος της Συμμαχίας ήταν εν πολλοίς η διαχείριση κρίσεων στα Βαλκάνια – σήμερα το ΝΑΤΟ επιχειρεί αρκετά μακριά από τη στενή γεωγραφία της Ευρώπης (Αφγανιστάν, Σομαλία κτλ)
– Στην ατζέντα του ΝΑΤΟ έχουν προστεθεί νέα θέματα και προκλήσεις: η αντιμετώπισης της τρομοκρατίας (στην επικαιρότητα από την 11η Σεπτεμβρίου και εξής), η τεχνολογική πρόοδος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα θέματα εξοπλισμών και άμυνας, ζητήματα ασφαλούς μεταφοράς ενέργειας (που αφορούν τόσο τις χώρες που παράγουν και στέλνουν μορφές ενέργειας όπως το φυσικό αέριο, όσο και τις χώρες που τη διοχετεύουν ή τη λαμβάνουν), και βέβαια το θέμα της κλιματικής αλλαγής, που εκδηλώνεται με πολλές και διαφορετικές μορφές στις χώρες – μέλη της Συμμαχίας και τις αφορά σε διαφορετικό βαθμό.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, το ΝΑΤΟ προχωρεί στην αναδιαμόρφωση του Στρατηγικού Δόγματος και συνδιαλέγεται με key stakeholders, θεσμικούς οργανισμούς, ΜΚΟς, στρατηγικούς εταίρους μέσω μιας επιτροπής 12 εμπειρογνωμόνων με επικεφαλής την πρώην Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Dr. Madeleine Albright. Παράλληλα, το ΝΑΤΟ ανοίγει τη σχετική συζήτηση προς το ευρύ κοινό των χωρών – μελών με πρόσκληση σε online διάλογο όσων ενδιαφέρονται να συνδράμουν στη συζήτηση. Το σχετικό website είναι το:
http://www.nato.int/strategic-concept/index.html
Στην πραγματικότητα, ωστόσο, με την κίνηση αυτή το ΝΑΤΟ ανοίγει τη συζήτηση προς ένα κοινό για το οποίο γνωρίζει πολύ λίγα αναφορικά με τη στάση, την αντίληψη και τις πεποιθήσεις του απέναντι στη Συμμαχία. Επίσης, παραμένει ζητούμενο πώς το ευρύ κοινό των χωρών – μελών θα ενημερωθεί για την πρωτοβουλία αυτή, με τί γνωστικό υπόβαθρο θα εμπλακεί στη συζήτηση και πώς θα αξιοποιηθούν τα αποτελέσματα του online διαλόγου – αν αξιοποιηθούν – στη διαμόρφωση του Νέου Στρατηγικού Δόγματος.
Για έναν οργανισμό που επικοινωνιακά σιωπά εδώ και δεκαετίες ή περιορίζεται στην αναμετάδοση των δράσεών του μέσα από το πρίσμα των τοπικών και διεθνών ΜΜΕ των χωρών – μελών – καθένα με τη δική του ατζέντα και οπτική γωνία - το ξαφνικό αυτό άνοιγμα στο ευρύ κοινό είναι αξιοσημείωτο. Αν είναι ένα βήμα επίκαιρο ή αν το έδαφος είναι προετοιμασμένο επικοινωνιακά για ένα τέτοιο άνοιγμα μόνο από τα αποτελέσματα μπορεί να κριθεί.
Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι οι προκλήσεις του μέλλοντος για το ΝΑΤΟ αφορούν την αποδοχή του ρόλου του από τη διεθνή κοινή γνώμη – κατακερματισμένη κι αυτή σε 28 χώρες με διαφορετικά ζητούμενα και πολιτικές. Επίσης, σημειώνεται ότι για τη διαχείριση των μελλοντικών προκλήσεων απαιτείται συναίνεση, που με 28 χώρες εξασφαλίζεται όλο και δυσκολότερα. Κυρίως, οι χώρες – μέλη σήμερα έχουν ανάγκη να εξασφαλίσουν ότι η Συμμαχία βρίσκεται εκεί έξω για να υποστηρίξει τα συμφέροντα όλων των χωρών – μελών του, επομένως όλων μας.
Σε κάθε άλλη περίπτωση, η κοινή γνώμη ενδέχεται να βρεθεί απέναντι σε δύσκολες μελλοντικές αποφάσεις της Συμμαχίας – όπως ήδη έχει συμβεί στην περίπτωση του Αφγανιστάν – και θα είναι πολύ πιο δύσκολο για την ίδια τη Συμμαχία και τους επικεφαλής των κυβερνήσεων που μετέχουν σε αυτή να πείσουν για τη θετική συμβολή της Συμμαχίας στην καθημερινότητα όλων μας. Προς αυτή την κατεύθυνση, ο ρόλος της δημόσιας διπλωματίας και της επικοινωνίας κρίνεται ως εξίσου σημαντικός με το ρόλο της πολιτικής και της διαπραγμάτευσης.
Γιατί γυναίκες από την Ελλάδα, γιατί opinion leaders, ίσως αναρωτιέται ο αναγνώστης. Διότι το ΝΑΤΟ διεξήγαγε μια έρευνα σε 10 (το 2008) και 15 (το 2009) χώρες – μέλη της Συμμαχίας, η οποία οδήγησε – μεταξύ άλλων – στο συμπέρασμα ότι οι γυναίκες είναι γενικά λιγότερο ενημερωμένες για τη Συμμαχία, το ρόλο και τις λειτουργίες της.
Η ίδια η διεξαγωγή της έρευνας αποτελεί ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον στοιχείο για εμάς, τους επαγγελματίες της Επικοινωνίας και των Δημοσίων Σχέσεων, που ασχολούμαστε με εικόνες και αντιλήψεις περί οργανισμών και αναγνωρίζουμε εδώ και πολλά χρόνια την αξία των ερευνητικών εργαλείων στη δουλειά μας. Φαίνεται λοιπόν πως το ΝΑΤΟ, που το 2009 συμπλήρωσε τα 60 του, αντιμετωπίζει διάφορα ζητήματα στο θέμα της εικόνας και των αντιλήψεων που περιβάλλουν το brand στις χώρες – μέλη. Μάλιστα, όπως προέκυψε σαφώς από τις εισηγήσεις τις οποίες ακούσαμε, η Συμμαχία έχει κάνει λίγα πράγματα για να διαχειριστεί αποτελεσματικά την εικόνα της.
Σήμερα λοιπόν, και βάσει των εξελίξεων της τελευταίας 10ετίας, στο ΝΑΤΟ βρίσκεται σε εξέλιξη μια διαδικασία αλλαγής του Στρατηγικού Δόγματος της Συμμαχίας, η οποία αναμένεται να καταλήξει σε ένα Νέο Στρατηγικό Δόγμα τον ερχόμενο Νοέμβριο.
Γιατί η Συμμαχία θεώρησε πως απαιτείται η αλλαγή του ισχύοντος Στρατηγικού Δόγματος που είναι σε ισχύ από το 1999; Μα επειδή η τελευταία 10ετία ήταν μια ιδιαίτερα κρίσιμη 10ετία αλλαγών που φαίνεται πως επηρεάζουν την ίδια την ουσία του ρόλου και της λειτουργίας του ΝΑΤΟ – και προφανώς και την εικόνα του.
Ειδικότερα:
– Το ισχύον Στρατηγικό Δόγμα διαμορφώθηκε σε μια περίοδο που στο ΝΑΤΟ μετείχαν 19 χώρες μέλη - σήμερα μετέχουν 28
– Την εποχή εκείνη ο ρόλος της Συμμαχίας ήταν εν πολλοίς η διαχείριση κρίσεων στα Βαλκάνια – σήμερα το ΝΑΤΟ επιχειρεί αρκετά μακριά από τη στενή γεωγραφία της Ευρώπης (Αφγανιστάν, Σομαλία κτλ)
– Στην ατζέντα του ΝΑΤΟ έχουν προστεθεί νέα θέματα και προκλήσεις: η αντιμετώπισης της τρομοκρατίας (στην επικαιρότητα από την 11η Σεπτεμβρίου και εξής), η τεχνολογική πρόοδος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα θέματα εξοπλισμών και άμυνας, ζητήματα ασφαλούς μεταφοράς ενέργειας (που αφορούν τόσο τις χώρες που παράγουν και στέλνουν μορφές ενέργειας όπως το φυσικό αέριο, όσο και τις χώρες που τη διοχετεύουν ή τη λαμβάνουν), και βέβαια το θέμα της κλιματικής αλλαγής, που εκδηλώνεται με πολλές και διαφορετικές μορφές στις χώρες – μέλη της Συμμαχίας και τις αφορά σε διαφορετικό βαθμό.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, το ΝΑΤΟ προχωρεί στην αναδιαμόρφωση του Στρατηγικού Δόγματος και συνδιαλέγεται με key stakeholders, θεσμικούς οργανισμούς, ΜΚΟς, στρατηγικούς εταίρους μέσω μιας επιτροπής 12 εμπειρογνωμόνων με επικεφαλής την πρώην Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Dr. Madeleine Albright. Παράλληλα, το ΝΑΤΟ ανοίγει τη σχετική συζήτηση προς το ευρύ κοινό των χωρών – μελών με πρόσκληση σε online διάλογο όσων ενδιαφέρονται να συνδράμουν στη συζήτηση. Το σχετικό website είναι το:
http://www.nato.int/strategic-concept/index.html
Στην πραγματικότητα, ωστόσο, με την κίνηση αυτή το ΝΑΤΟ ανοίγει τη συζήτηση προς ένα κοινό για το οποίο γνωρίζει πολύ λίγα αναφορικά με τη στάση, την αντίληψη και τις πεποιθήσεις του απέναντι στη Συμμαχία. Επίσης, παραμένει ζητούμενο πώς το ευρύ κοινό των χωρών – μελών θα ενημερωθεί για την πρωτοβουλία αυτή, με τί γνωστικό υπόβαθρο θα εμπλακεί στη συζήτηση και πώς θα αξιοποιηθούν τα αποτελέσματα του online διαλόγου – αν αξιοποιηθούν – στη διαμόρφωση του Νέου Στρατηγικού Δόγματος.
Για έναν οργανισμό που επικοινωνιακά σιωπά εδώ και δεκαετίες ή περιορίζεται στην αναμετάδοση των δράσεών του μέσα από το πρίσμα των τοπικών και διεθνών ΜΜΕ των χωρών – μελών – καθένα με τη δική του ατζέντα και οπτική γωνία - το ξαφνικό αυτό άνοιγμα στο ευρύ κοινό είναι αξιοσημείωτο. Αν είναι ένα βήμα επίκαιρο ή αν το έδαφος είναι προετοιμασμένο επικοινωνιακά για ένα τέτοιο άνοιγμα μόνο από τα αποτελέσματα μπορεί να κριθεί.
Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι οι προκλήσεις του μέλλοντος για το ΝΑΤΟ αφορούν την αποδοχή του ρόλου του από τη διεθνή κοινή γνώμη – κατακερματισμένη κι αυτή σε 28 χώρες με διαφορετικά ζητούμενα και πολιτικές. Επίσης, σημειώνεται ότι για τη διαχείριση των μελλοντικών προκλήσεων απαιτείται συναίνεση, που με 28 χώρες εξασφαλίζεται όλο και δυσκολότερα. Κυρίως, οι χώρες – μέλη σήμερα έχουν ανάγκη να εξασφαλίσουν ότι η Συμμαχία βρίσκεται εκεί έξω για να υποστηρίξει τα συμφέροντα όλων των χωρών – μελών του, επομένως όλων μας.
Σε κάθε άλλη περίπτωση, η κοινή γνώμη ενδέχεται να βρεθεί απέναντι σε δύσκολες μελλοντικές αποφάσεις της Συμμαχίας – όπως ήδη έχει συμβεί στην περίπτωση του Αφγανιστάν – και θα είναι πολύ πιο δύσκολο για την ίδια τη Συμμαχία και τους επικεφαλής των κυβερνήσεων που μετέχουν σε αυτή να πείσουν για τη θετική συμβολή της Συμμαχίας στην καθημερινότητα όλων μας. Προς αυτή την κατεύθυνση, ο ρόλος της δημόσιας διπλωματίας και της επικοινωνίας κρίνεται ως εξίσου σημαντικός με το ρόλο της πολιτικής και της διαπραγμάτευσης.
Σχόλια